کارگاه آموزشی مروری بر تجارب چهل سال نویسندگی استاد فرهیخته و اهل قلم صنعت برق ایران: مهندس طهماسبقلی شاهرخشاهی با تألیف بیش از 65 عنوان کتاب تخصصی در تاریخ یکشنبه 30/08/1400 ساعت 10 الی 11:30 از طریق برنامه ادوبی کانکت با حضور استاد طهماسبقلی شاهرخشاهی، مدیرعامل محترم شرکت برق منطقه¬ای غرب و مهندسین صنعت برق ایران به صورت جلسه ویدئوکنفرانسی برگزار گردید.
در ابتدای جلسه جناب آقای مهندس علی اسدی مدیرعامل محترم شرکت برق منطقه¬ای غرب، ضمن عرض خیرمقدم به تمامی اساتید و به خصوص استاد گرانقدر و فرهیخته صنعت برق ایران: استاد شاهرخشاهی و ابراز خوشحالی از دیدار تصویری استاد شاهرخشاهی در این جلسه ویدئوکنفرانسی اظهار داشت: تمامی شاگردان استاد شاهرخشاهی در صنعت برق کشور مشغول به کار هستند. همین¬طور نگاه علمی و کاربردی که ایشان در صنعت برق طی سال¬های سال به جا گذاشته¬اند و تألیف بیش از 65 عنوان کتاب تخصصی صنعت برق که امروزه این کتاب¬ها در تمامی دانشگاه¬ها به خصوص دانشگاه-های کاربردی صنعت برق در حال تدریس است و دانشجویان و تمامی مدیران صنعت برق از تجربیات علمی، تئوری و عملیاتی ایشان استفاده می¬نمایند. ما بر خود می¬بالیم که چنین استاد بزرگواری در مجموعه صنعت برق کشور خدمت نموده¬اند و انشاءالله سال¬های سال، عمر باعزت داشته باشند و شاگردان بزرگی تربیت و به بدنه کشور و به بدنه صنعت برق کشور و صنعت نفت و پتروشیمی کشور تزریق نمایند. از آنجایی که هفته، هفته کتاب است؛ باید گفت که کتاب¬های ما زمانی ارزش و اعتبار پیدا می¬کنند که از اساتید بزرگواری همچون: استاد شاهرخشاهی طراوت یافته و تألیف شده باشند. انشاءالله که همه همکاران بنده در مجموعه صنعت برق کشور و شرکت¬های برق منطقه¬ای بتوانند از تجربیات ایشان هر چه بیشتر کسب فیض نمایند و خداوند متعال عمر باعزت به ایشان عنایت فرماید که همه ما سال¬ها شاگرد ایشان بوده¬ایم و از محضر ایشان کسب فیض نموده¬ و هر کدام از تألیفات استاد شاهرخشاهی، یک چراغ راهنمایی در صنعت برق، نفت و پتروشیمی کشور هستند.
در این کارگاه آموزشی، استاد شاهرخشاهی ضمن بیان تاریخچه¬¬ای از فعالیت¬های علمی، تجربی و عملیاتی خویش؛ نکات بسیار ارزنده و شایسته¬ای را در خصوص مراحل تدوین و نگارش کتاب برای شرکت¬کنندگان در این کارگاه آموزشی ارائه فرمودند که متن نوشتاری این جلسه ویدئوکنفرانسی در ادامه تقدیم می¬گردد.
استاد فرزانه صنعت برق ایران جناب آقای مهندس شاهرخشاهی، ضمن ابراز خوشحالی از دیدار ویدئوکنفرانسی با مدیرعامل محترم شرکت برق منطقه¬ای غرب و ضمن اشاره به خاطره¬های مشترک و بسیار گران¬قدر با ایشان به ارایه سخنرانی بسیار ارزشمند خود پرداختند که مباحث مطرح شده توسط استاد شاهرخشاهی در ادامه ارائه می¬گردد.
کتاب¬های اینجانب،کتاب¬های تخصصی است و همه یا اکثر همکاران با این کتاب¬ها آشنایی دارند. کتاب¬های تخصصی گذشته از نظر موضوعی، مهم این هست که این کتاب¬ها به طور معمول برای دوره بعد از دانشگاه استفاده می¬شوند. در دوره دانشگاه، کمتر این کتاب¬ها مورد نیاز هست. دانشجویان در دوره دانشگاه، بیشتر کتاب¬های درسی دانشگاهی را استفاده می¬کنند. من همیشه بین این کتاب¬ها تفاوت قائل هستم. کتاب¬های درسی دانشگاهی، مخصوص دروس دانشگاهی هستند. این کتاب¬ها نیاز دانشجو را در این مقطع مرتفع می¬سازد و البته حتماً باید مطالعه شوند و دانشجویان بعد از مقطع مهندسی، در مرحله بعد به کتاب¬هایی احتیاج دارند که نیازشان را در این مرحله پوشش دهد وکتاب¬های درسی دانشگاهی، این نیاز را بعد از دانشگاه مرتفع نمی¬کنند. در دوره دانشگاه کتاب¬هایی مثل: بررسی سیستم¬های قدرت و ماشین¬های الکتریکی، اینها کتاب¬هایی هستند که در دوره دانشگاه باید مطالعه وگذرانده شوند. ولی در دوره بعد از دانشگاه، وقتی مهندسین فارغ¬التحصیل می¬شوند، هر کدام بر حسب کار خود اگر در طراحی یا بهره¬برداری فعالیت کنند و یا شرکتی داشته باشند و تجهیزی بخواهند سفارش بدهند، اینها همگی باید بر اساس مشخصات استاندارد باشند، باید استاندارد و مشخصات تجهیزات را بشناسند، استاندارد چه می¬گوید؟، اگر تجهیزی را خریداری می¬کنند، باید دقت کنند که طبق استاندارد خریداری شود یا استاندارد فلان کشور با کشور دیگر چه تفاوتی دارد؟، اینها مطالبی هست که در کتاب¬ها و دروس تدریس شده دانشگاه، ارائه نمی¬شوند و کتاب¬های تخصصی اینجانب در این موارد تألیف شده¬اند و از این جهت هم کتاب¬های تخصصی است، غیر از اینکه خود عنوان کتاب هم تخصصی می¬باشد. مجدداَ از همکارانی که از کتاب¬های تخصصی اینجانب استفاده می¬کنند، بسیار متشکرم. اولین کتاب را من در سال 1361 منتشر کردم که 15 سال بعد از فارغ¬التحصیل¬شدن بود، یعنی 15 سال در شرکت¬های مختلف کار کردم و تجربه کافی چه از نظر تئوری و چه از نظر عملی پیدا کرده بودم و بعد با آمادگی لازم، کتاب را تألیف کردم. کتاب دیگر، آخرین کتاب چاپ شده هست، در حدود دو سه ماه قبل با کد 63 منتشر شده است. برای هر کتاب، کدی تعریف شده است که به طور مثال: کد 63 بیانگر 63¬مین کتاب چاپ و منتشر شده است. از سال 1361 تا سال1400، به مدت چهل سال در حدود 63 کتاب منتشر نمودم و البته بالغ بر هفت، هشت عنوان کتاب دیگر هم آماده نمودم که انشاءالله عمری باشد که حداقل به 70 عنوان برسند بتوانم چاپ کنم و اگر عمر بیشتری هم باشد که چه بهتر که بیشتر بنویسم.کتاب¬های تخصصی با استفاده از منابع کافی باید تألیف شوند و البته در شرایط حاضر، تأمین منابع دشوار هست. من از منابع به زبان¬های روسی، انگلیسی و فرانسه استفاده می¬کنم، البته نمی¬توانم بگویم که من روسی، انگلیسی و فرانسه را کامل می¬دانم، ولی می¬توانم کتاب¬های تخصصی برق را استفاده و ترجمه کنم. همین¬قدر برای علاقه خودم از منابع برق بتوانم استفاده کنم، خوب وکافی هست. حالا توضیح خواهم داد که چگونه زبان¬های فرانسه و روسی را فراگرفتم.
کتاب¬های تخصصی مخصوصاَ کتاب¬های تخصصی که اینجانب تألیف نموده¬ام، تقریباَ اولین¬ عنوان¬ها را دارا می¬باشند، به این معنی که به عنوان مثال: کتاب کلیدهای فشار قوی که برای اولین¬بار به فارسی منتشر گردید تا حال حاضر 6-5 کتاب در زمینه کلیدهای فشار قوی در مورد شرایط قطع و وصل کلیدها، ایزولاسیون کلیدها و…تألیف نموده¬ام. تا سال 1398 (بالغ بر 38 سال) هیچ کتاب دیگری در موضوع کلیدهای فشارقوی به فارسی منتشر نگردید، بسیار خوشحال می¬شدم در طی مدت فوق کتاب دیگری منتشر می¬گردید تا کمبودها در موضوع کلید مطرح و رفع شوند. به همین علت در فاصله فوق اینجانب سه کتاب دیگر در موضوع کلیدهای گازی، تئوری قطع جریان متناوب و … تألیف و منتشر نمودم یا در موضوع برقگیرهای فشارقوی تا کنون بالغ بر چهار کتاب تألیف و منتشر شده¬اند. در زمینه¬های مختلف: از جمله تأسیسات و تجهیزات فشار قوی شامل: کلیدها، برقگیرها، ترانسفورماتورهای جریان، در موضوع رله¬های حفاظتی بالغ بر 16-15 عنوان کتاب تألیف شده، برخی از آنها اولین¬ کتاب¬ در موضوع رله محسوب می¬شوند، نظیر: حفاظت دیفرانسیل، حفاظت دیستانس. در دوره دانشگاه اشاره مختصری می¬شود و در جزئیات وارد نمی¬شوند. در موضوع ایزولاسیون، ایستگاه¬های فشار قوی با ایزولاسیون هوا، ایستگاه¬های فشار قوی با ایزولاسیون گاز، کتاب ایزولاسیون گاز، نیز تنها کتابی هست که تا به حال در این مورد منتشر شده و کتاب دوم هم آماده نموده¬ام که منتشر خواهد شد. گذشته از کتاب¬های ذکرشده، این اواخر با توجه به خاموشی¬های گسترده روی¬ داده در آمریکا و اروپا و در شبکه¬های سراسری که دو بار اتفاق افتاد، مسأله مقابله با خاموشی¬ها و پیشگیری از آنها، یک مسأله مورد تحقیق اینجانب بوده که در این زمینه هم تاکنون پنج عنوان کتاب تألیف نمودم و کتاب ششم هم آماده است. کتاب ششم بازیابی شبکه پس از دو خاموشی سراسری طبق مقررات و دستورالعمل¬ها و در خارج منتشر شده، بنده ترجمه نموده¬ام. موضوع دیگری که باز خیلی خیلی، در دنیا مطرح هست و روی آن تحقیق می¬شود و شاید جهت پیشرفت انرژی در غرب را مشخص می¬کند: انتقال انرژی به فواصل دور است، فواصل دور که می¬گوییم؛ یعنی 3000 کیلومتر، 2000کیلومتر، بلکه بیشتر4000 کیلومتر. فعلاَ خطوط به طول 3000 کیلومتر احداث شده است، ولی با این همه برای اولین¬بار در کشور چین این امر محقق شد.
یعنی در کشور چین در حدود سال 2010 به طور هم¬زمان 8 رشته خط احداث نمودندکه بسیار بسیار پیشرفت فوق¬العاده¬ای هست و این پیشرفت مرهون تکنولوژی تبدیلAC به DC است و در این زمینه آخرین کتاب¬ها را منتشر نمودم. انتقال انرژی به فواصل دور در مورد پروژه-های فوق اولین کتاب با کد 61 و چهار کتاب بعدی در موضوع انتقال انرژی جریان مستقیم به فواصل دور آماده شده¬اند، سه کتاب از آنها منتشر شده، در آخرین کتاب با کد 63 ایستگاه¬های کنورتر در انتقال انرژی DC در کشور چین برای اولین بار در دنیا نشان داده شد حدود 2000 کیلومتر از غرب به شرق چین را شامل می¬شود، این¬گونه خطوط در سال¬های آینده صددرصد برای کشور ما مورد نیاز خواهند بود.
اولین کار من پس از خدمت وظیفه در پروژه نیروگاه آبی ارس در حال احداث بود. انرژی تولیدی توسط خط 132 کیلوولت از نیروگاه ارس به تبریز به صورت موقت به طول 260 کیلومتر منتقل می¬گردید، طول خط بالا بوده و به علت حد پایداری محدود مرتب قطع می¬گردید. کارشناسان روسی پیشنهاد کردند خط در حال وصل مستقیم به ژنراتور برق¬دار شده از طریق تحریک ژنراتور این کار انجام شود. البته اولین بار بود و برای من تجربه جالبی بود. زبان مشترک ما با کارشناسان روسی-آذربایجانی، زبان ترکی بود و از این طریق مشکلات فنی، رفع می¬گردید. در طی راه¬اندازی، مسائل فنی زیادی داشتیم که به همین ترتیب حل و رفع می¬گردید.
اینها تجربیات کاری است که برای نوشتن کتاب و تهیه تألیفات تخصصی به نظر من، بسیار بسیار مهم و لازم هست.آقایان مهندسینی می¬بینم که از دانشگاه فارغ¬التحصیل می¬شوند، بلافاصله کتاب تألیف می¬کنند. من نمی¬دانم این کتاب تألیف چه پایه و مبنایی دارد، با اتکاء به کدام منابع علمی نوشته شده، درس¬های دانشگاهی را به صورت پروژه و کتاب نمودن که ارزشی ندارد. حداقل شما 10 یا 15 سال باید کار کنید، آن هم کار در پروژه یا بهره-برداری یا کارهای بسیار مؤثر که به شما در پشتوانه علمی برای نوشتن کمک کند. در هر حال بعد از راه¬اندازی واحدها در ارس، من به شرکت توانیر که در آن هنگام تأسیس شده بود، منتقل شدم و به عنوان مسئول ایستگاه 230 کیلوولت انجیرک در اراک در خط 230 کیلوولت دز-تهران موسوم به پروژه دز-تهران و بعد از مدتی به نیروگاه حرارتی تبریز (نیروگاه قدیم در قراملک تبریز) و در آنجا به عنوان مسئول ایستگاه یا اتاق کنترل نیروگاه و مدتی بعد، چند ماه بعد به عنوان مدیر پروژه دریاچه ارومیه منصوب شدم که در حدود 16 پست 20/132 کیلوولت و پیمانکار شرکت خارجی کوژلکس فرانسوی بود و از نظر آشنایی بیشتر با زبان فرانسه بسیار مفید بود. در این پروژه دو سال کار کردم. پس از این پروژه و شرکت توانیر، در شرکت مهندسین مشاور مهاب مشغول شدم. این شرکت کلیه امور مهندسی و پروژه¬های شرکت توانیر چه آب و چه برق را برای وزارت نیرو انجام می¬داد و به عنوان مشاور بود، تقریباَ در سال 1351 در شرکت مهاب مشغول به کار شدم. در آنجا امکان مهمی فراهم گردید که باز کمک کرد بیشتر مطالعه نمایم. در شرکت مهاب، مهندسی بود به اسم «برخورداریان» که ایشان ارمنی بود و تحصیل¬کرده فرانسه بود و در روسیه کار کرده بود و روسی را هم خیلی خوب می¬دانست و ایشان 70 سال سن داشت وکار کردن با ایشان بسیار مشکل بود و هیچ فردی با ایشان در شرکت مهاب کار نمی¬کرد. اخلاق بسیار تندی داشت، ولی من فکر کردم هر طور شده باید با ایشان کار کنم، چون هم روسی بلد بود و همه طراحی¬ها را انجام می¬داد. تمایل داشتم در طراحی¬ها کار کنم و زبان روسی را تقویت نمایم و به ایشان گفتم: روسی می¬دانم. خیلی خوشحال شد و مقاله¬ای را داد و گفت: این مقاله رو ترجمه کن و بیار ببینم که ترجمه نمودم و قبول کرد و گفت: خوب است، شما دستیار من هستی. از این پس کنترل کلیه نقشه¬ها و طرح¬هایی که تهیه می¬کرد از جمله پروژه 230 کیلوولت تهران-اصفهان و پروژه¬های 63 کیلوولت در گیلان را ایشان به من محول کرد که کنترل و اصلاح نمایم و با خودش هم کار می¬کردم و فوق¬العاده به من کمک کرد. به نظر من امر طراحی؛ نظیر رسم نقشه تک¬خط ایستگاه اگرچه ساده به نظر می¬آید، ولی نیاز به تجربه کافی دارد. الان می¬بینم مهندسین خیلی جوان بدون هیچ¬گونه سابقه¬ای طراح می¬شوند و طراحی¬هایشان متأسفانه با اشکالات خیلی زیاد همراه است. پس از شرکت مهاب در شرکت هارزا-فرمانفرماییان شرکت آمریکایی- ایرانی کار کردم، شرکت آمریکایی هارزا طراح پروژه سد مسجد سلیمان با چهار واحد 250 مگاوات و طراح پروژه کارون عبارت از انتقال انرژی تولیدی نیروگاه با استفاده از چهار خط 400 کیلوولت از محل نیروگاه در مسجد سلیمان به چهار نقطه در ایران عبارت از: اراک، اصفهان، امیدیه و اهواز را به عهده داشت. در اراک ایستگاه 230 کیلوولت انجیرک ایستگاه انتهای خط مسجد سلیمان به اراک بود، ایستگاه گسترش یافت و به 400 کیلوولت تبدیل و به نیروگاه مسجد سلیمان متصل گردید. در اصفهان ایستگاه خوراسگان و در اهواز ایستگاه جدید 400 کیلولت بود. اینجانب به عنوان ناظر ایستگاه اهواز مشغول به کار شدم. این کار از نظر تجربه فوق¬العاده مهم بود. پس از انقلاب در سال 1357 خارجی¬ها شرکت «هارزا» ایران را ترک کردند، بعدها پروژه به تدریج کامل شد و اینجانب به کارخانه آلومینیوم اراک منتقل شدم و تبدیل AC به DC را تجربه نمودم. در کارخانه آلومینیوم اراک، دو خط تولید آلومینیوم موجود بود.آلومینیوم در تمام دنیا به روش الکترولیز تولید می¬گردد که عبارت است از تجزیه شیمیایی پودر آلومینا به وسیله کاتالیزور و برقراری جریان مستقیم. در کارخانه آلومینیوم اراک دو خط تولید آلومینیوم بود که در آن زمان (سال 1357) دو سال بود راه¬اندازی شده بود (سال 56-55)، هر خط100 تن در سال آلومینیوم تولید می¬کرد. در هر خط دیگ¬های مخصوص (به نام Pot) به طول 6 متر و عرض 4 متر عمل الکترولیز را انجام می¬داد. تعداد 140 دیگ با اتصال سری تحت جریان 70 کیلوآمپرDC قرار می¬گرفت. 70 کیلوآمپرDC از خط الکترولیز شامل دیگ¬ها عبور می¬نمود. آلومینا با توجه به کاتالیزور موجود در دیگ تجزیه می¬گردید. این کار به صورت مداوم ادامه داشت. یعنی به صورت دائم پودر آلومینا در داخل دیگ ریخته می¬شد و به طور مرتب هر چند ساعت آلومینیوم مذاب به روش سیفوناژ، تخلیه می¬گردید. 26 آند زغالی جریان را به داخل دیگ و بدنه دیگ به عنوان کاتد محسوب می¬گردید.
اختلاف ولتاژ آند و کاتد در هر دیگ 5 ولت بود که با توجه به اتصال سری تعداد 140 دیگ ولتاژ تغذیه 700 ولتDC و قدرت مصرفی برابر MW50 ~70×700 خواهد بود. قدرت مصرفی هر خط الکترولیز 50 مگاوات در سال و تولید هر خط 100 تن آلومینیوم در سال بود. در کتب منتشر شده در موضوع انتقال انرژی DC از تجربه¬ آشنایی و طراحی خطوط جدید الکترولیز در کارخانه آلومینیوم اراک بسیار استفاده نمودم. در کارخانه آلومینیوم اراک به عنوان مدیر پروژه¬های برق و یک¬سوکننده، مسئولیت پروژه توسعه کارخانه را عهده¬دار بوده، تعداد خطوط آلومینیوم (الکترولیز) از دو به سه توسعه و افزایش داده شد. چون در زمان بمباران بود، طبق طرحی که تهیه نمودم؛ تجهیزات و تأسیسات یک¬سو¬کننده شامل: ترانسفورماتورهای یک¬سوکننده از نوع دیود و ترانسفورماتورهای تنظیم¬کننده به زیر زمین منتقل گردیدند. این پروژه و پروژه¬های دیگر توسعه کارخانه در سال¬های 1368 و 1369 انجام شد. از سال 1357 تا سال 1370، مدت 13 سال در کارخانه آلومینیوم فرصت مناسبی بود تا بتوانم تجربه سال¬ها طراحی و مهندسی را به کتاب تبدیل نمایم. لذا در این دوره، تألیف اولین کتاب را در سال 1361 با عنوان: «وصل مجدد اتوماتیک در خطوط انتقال انرژی با ولتاژ بالا» منتشر نمودم. سابقه این کتاب یا عمر آن به 40 سال می¬رسد. در این فرصت شش، هفت عنوان کتاب در موضوع کلیدها و انتقال انرژی تألیف و منتشر نمودم.
در این دوره، امکان دیگری که بسیار برایم مهم بود فراهم گردید و آن ارتباط و تماس با آقای پروفسور الکساندروف استاد دانشگاه لنینگراد یا پترزبورگ در روسیه بود. من از آن موقع که توانستم روسی را بخوانم و ترجمه کنم، مجلات روسی را دریافت می¬کردم.کتاب¬فروشی ساکو در خیابان نادری تهران، نمایندگی مجلات روسی بود و مجلات را در ازای وجه ریالی توسط کتاب¬فروشی برای مدت یک-دو سال مشترک بودم، مجلات روسی نظیر: نیروگاه¬های برق ، تکنولوژی برق و الکتروتکنیکا را هر ماه به طور مرتب دریافت می¬نمودم. در یک مقاله در یکی از مجلات به مشکلی برخورد نمودم و سوالی برایم پیش آمد، با توجه به آدرس مجله مکاتبه نمودم و نامه¬ای نوشتم. پس از 4-3 ماه نویسنده مقاله خودش را پروفسور الکساندروف معرفی کرده بود و پاسخ داده بود و از آنجا باب مکاتبه شروع شد و دریافتم ایشان نویسنده برجسته¬ای هستند و کتاب¬های متعددی را تألیف نموده¬اند. درخواست کتاب¬هایش را نمودم که نایاب بود و ایشان از کتابخانه شخصی برایم ارسال نمود و من با توجه به فرصتی که داشتم بلافاصله مطالعه و کتاب¬ها را ترجمه نمودم. دومین کتاب با عنوان «طرق ن‍وی‍ن انتقال انرژی تحت ولتاژهای بالا و فوق بالا: بررسی م‍طال‍ع‍ات و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات ان‍ج‍ام‌ش‍ده در زمینه انتقال انرژی در کشور ش‍وروی» ترجمه و منتشر گردید. طرح خطوط انتقال مدرن با قدرت طبیعی بالا و مشخصات آنان بسیار مهم بود در کشورهای اروپا و آمریکا کمتر در مورد آن کار شده بود. این کتاب را از تألیفات پروفسور الکساندروف ترجمه نمودم و چند کتاب دیگر ایشان را هم ترجمه و منتشر نمودم (سال 1361). به این¬ترتیب کتاب¬ها در سال 1361 تألیف شدند.
در 1370 در کارخانه آلومینیوم اراک بازخرید شدم و در زنجان ساکن شدم. خوشبختانه کارخانه پارس¬ سوئیچ، سازنده کلیدهای فشار قوی در زنجان واقع بود و با توجه به تألیف اولین کتاب در موضوع کلید در کارخانه پارس ¬سوئیچ به عنوان مشاور همکاری نمودم.
این کتاب را به کارخانه پارس ¬سوئیچ که سازنده کلید بود و تقریباَ سه سال بود که کارش را شروع کرده و افتتاح شده بود، فرستادم. بلافاصله مدیرعامل کارخانه، اینجانب را به عنوان مشاور دعوت به همکاری در کارخانه کرد و آنجا هم خیلی خیلی استفاده کردم، چون اگرچه در مورد کلید نوشته بودم، ولی عملاَ با خودکلید زیاد تماس نداشتم. اما در پارس¬ سوئیچ فرصتی یافتم در نوشتن که بسیار کمک¬کننده بود و کتاب¬ها را کامل نمودم و این بود که کتاب¬ها تکمیل شد. بعد از مدتی مدیرعامل پارس سوئیچ به من گفت: «از شما هیچ کاری انتظار نداریم وشما فقط در یک اتاق هر چقدر می¬خواهی بنویس» و این چیزی بود که من آرزویش را داشتم و از اینجا به بعد بود که به سرعت کتاب¬های متعدد تألیف نمودم.
این خلاصه¬ای از آنچه که سوابق من بود، ولی حالا در مورد روش نوشتن کتاب، می¬خواهم صحبت کنم و نتیجه¬گیری نمایم. البته شما با توجه به سوابق اینجانب متوجه شدید که کتاب و نوشتن کتاب چه نیازهایی دارد، متأسفانه در حال حاضر تألیف کتاب دو جنبه دارد: خیلی¬ها کتاب می¬نویسند که فقط کتابی داشته باشند. یک کتابی باشد که اسم آنها روی کتاب باشد، می¬خواهند در دانشگاه پذیرش بگیرند یا می¬خواهند در اداره¬هایشان بگویند که ما کتابی نوشتیم و در ¬ محل کار خود امتیازی بگیرند. با این گروه کاری نداریم، چون این گروه می¬تواند هر جوری دلش می¬خواهد کتاب بنویسد، چون هدفش مطلب نیست، هدف این نیست که چی بنویسد و چگونه بنویسد. قابل استفاده می باشد یا نه!، فقط می¬خواهد کتابی باشد که اسمش روی کتاب باشد، خب ما این را توصیه نمی¬کنیم. قبلاَ اشاره شد که فرد تحصیلات دانشگاهیش به اتمام می¬رسد، فوراَ کتاب می¬نویسد و خیلی از افراد پروژه آخر سال خود را به کتاب تبدیل می¬کنند، ولی اگر کتابی بخواهد نوشته شود، لازم است با علاقه به دانستن نویسنده نوشته و تألیف شود. کتاب را به قصد استفاده دیگران ننویسید، کتاب را اول به خاطر قصد دانستن خودتان بنویسید. من هر چی می¬نویسم، اول می¬خواهم خودم یاد بگیرم. می¬خواهم عرض کنم که کتاب را اول برای خودتان بنویسید، من دوست ندارم به عنوان مثال درباره فشار ضعیف بنویسم. من دوست دارم در مورد این موضوع بنویسم. این موضوع را می¬نویسم،چون خودم می¬خواهم یاد بگیرم. کتاب چین را اول برای آگاهی خودم نوشتم. اول کتاب باید برای خودتان باید نوشته شود تا خودتان مطلبی یاد بگیرید. برای نوشتن کتاب هم یک سابقه کار اول لازم هست، شما وقتی که کتابی بخواهید بنویسید یا ترجمه کنید باید اول دو، سه موردی که واقعاَ مورد علاقه¬ خودتان هست، انتخاب کنید مثلاَ: من خودم به کلید فشار قوی فوق¬العاده علاقه¬مند بودم تا آگاهی یابم قطع جریان در کلید چگونه روی می¬دهد، شرایط قطع جریان چه می¬باشد؟ مشخصات کلید چیست؟ قبل از اینکه بنویسید باید اول موضوع را انتخاب کنید، درباره آن موضوع مطالعه کنید؛ یک سال، دو سال مقالات،کتاب¬های مختلف را جمع¬آوری کنید، همه را مطالعه کنید و از هر کدام یادداشت¬های کوچک بردارید. بعد هم¬زمان موضوع دوم را انتخاب کنید. هیچ¬وقت روی یک موضوع برای یک کتاب تأکید نکنید. اگر یک کتاب را در دست تألیف دارید یا ترجمه می¬کنید؛ بعد از یک مدت خسته می¬شوید، اگر تازه شروع کردید. نگذارید خستگی بر شما غلبه پیدا کند. به محض اینکه خسته شدید، سراغ کتاب دوم بروید. تنوع در نوشتن ایجاد کنید. وقتی شروع به نوشتن می¬کنید، ترجمه می¬کنید ده صفحه، بیست صفحه؛ چون دفعه اول هست، ولی هنگامی که خسته می¬شوید، بایستی بلافاصله کنار بگذارید. بعد کتاب دیگر و موضوع را تغییر بدهید و از موضوع آن کتابی که دوست دارید، استفاده کنید. مثلاَ می¬خواهید در مورد رله کارکنید و از طرفی به موضوع رله علاقه دارید، خب مطالبی که نوشتید را در پوشه بگذارید، و بروید در موضوع رله کار کنید. خودتان را محدود نکنید، این مسأله اول بود که شرح داده شد.
مسأله دوم اینکه هیچ¬وقت در نوشتن و ترجمه سعی نکنید هم¬زمان ویراستاری انجام دهید. ترجمه را خام انجام بدهید، یعنی به سرعت ترجمه می¬کنید، ولی غلط انشایی و دستوری زیاد دارید، اینها هیچ مهم نیست. در اولین مرحله مطلب را ترجمه کنید، محتوا را برسانید. به این ترجمه خام می¬گوییم، ترجمه¬ای که ویراستاری نشده، جمله¬ها را ممکن است فقط خودتون بفهمید چی نوشته¬اید، این را بنویسید. مطالب نوشته شده را دو ماه، سه ماه، شاید بیشتر در پوشه-ای بگذارید تا مطلب را فراموش کنید و سراغ کتابی دیگر بروید تا تنوع ایجاد شود. اگر آن هم یک مدت نوشتید، ده روز، بیست روز، هر روز خسته شدید، بروید یک موضوع دیگر را بنویسید. نوشته¬هایتان را هر وقت علاقه پیدا کردید، برگردید به آن نوشته¬ها که شش ماه پیش نوشتید. من اینجا یک نمونه به صورت خام را برای شما به طور مثال عرض می¬کنم: آن رنگ سیاه متن ترجمه خام است، ولی وقتی دفعه دوم که می¬خوانید ویراستاری می¬کنید، با رنگ قرمز اصلاح می¬کنید و قیدش را سرجاش می¬گذارید و همین¬طور مطالب دیگر را. بعد که این را تمام کردید، شروع به پاک¬نویس می¬کنید. در ضمن پاک¬نویس، ضمن مراجعه به متن اولیه لاتین، محل شکل¬ها را خالی بگذارید و پاک¬نویس کنید و بعد شکل¬ها را کپی بگیرید و بچسبانید. این مرحله ویراستاری را ممکن است چند بار چند بار به فواصل زمانی سه، چهار ماه تکرار کنید. شما مطالب کتاب را ترجمه کرده¬اید و بعد از سه ماه، چهار ماه؛ ده صفحه، دویست صفحه یا یک فصل کتاب را تا آنجایی که توانستید ویراستاری کرده¬اید، شکل¬ها را هم قرار داده¬اید، مجدداَ این ویراستاری را باید سه ماه، شش ماه بماند تا موضوع را فراموش کنید، سپس بر روی آن کار کنید، فقط بتوانید بخوانید و بفهمید. برای بار دوم ویراستاری می¬کنید. هر چقدر این مراحل را تکرار کنید، کتاب شما روان¬تر و مناسب¬تر می¬شود. در جمله¬ها از «که» تا می¬توانید استفاده نکنید. دقت کرده باشید در کتاب¬هایم «که» را حذف کرده¬ام، هیچ¬جا «که» نگذاشتم.
مسأله سوم اینکه، هر وقت خسته شدید؛ کتاب مورد نظرتان را کنار بگذارید. بروید سراغ کتاب ادبیات، دو ماه، سه ماه، یا یک هفته؛ یک کتاب داستانی که دوست دارید مطالعه کنید. این کمک می¬کند که اولاَ شما آن مطالب را زودتر فراموش کنید و دوماَ جمله¬بندی¬هایتان اصلاح شود. کتاب¬هایی را که از نظر ادبی می¬تواند به شما کمک کند. کتاب¬هایی که جنبه ادبی دارند نه کتاب¬های کلاسیک، کلاسیک مشکل هست به طور مثال: کتاب¬های حافظ، سعدی منظور نیست، بلکه کتاب¬هایی با متن ادبی مفید و مناسب. بنابراین ملاحظه می¬کنید شما در این روش هیچ¬وقت روی یک کتاب مشخص کار نمی-کنید، بلکه روی چند کتاب کار می¬کنید. من آخرین ویراستاری کتابی را تمام کرده¬ام، بعد می¬روم سراغ کتابی که قبلاَ شش ماه پیش ترجمه کرده¬ام، ویراستاری کرده¬ام، شروع به ویراستاری می¬کنم و شکل¬هایش را قرار می¬دهم و می¬گذارم بماند. بعد از 3-2 ماه، مجدداَ همان کتاب را ویراستاری می-نمایم. کتاب¬هایی که در مورد آنان کار می¬نمایم، یک کتاب در مرحله اول ویراستاری و کتاب دوم در مرحله دوم ویراستاری بوده و به این ترتیب کتاب¬ها تکمیل می¬شوند. هم¬زمان با کتاب ششم انتقال انرژی به فواصل دور، کتاب نهم انتقال انرژی به فواصل دور، در موضوع کلیدهای 1100 کیلوولت در مرحله جمع¬آوری مقالات و منابع بوده؛ سپس کتاب ششم پس از ویراستاری دوم جهت تایپ ارسال می¬گردد.